Cục dự trữ liên bang Mỹ FED mới đây đã có những động thái mới về việc điều chỉnh nhiều chính sách. Điều đó đang gây ảnh hưởng nặng nề đến các ngân hàng Châu Á.
Cục dự trữ liên bang Mỹ FED: điều chỉnh lãi suất, sẵn sàng hành động
Ngân hàng HSBC vừa công bố báo cáo cho thấy các ngân hàng trung ương tại châu Á có thể phải sớm điều chỉnh chính sách lãi suất của mình khi Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) phát tín hiệu cho điều đó.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powell, đã phát đi tín hiệu sẵn sàng hành động. Trong bối cảnh thị trường lao động tiếp tục phục hồi và giá cả đã leo thang với tốc độ nhanh chóng, Fed dường như đã sẵn sàng điều chỉnh tốc độ mua tài sản và nâng lãi suất điều hành trong ít tháng nữa.
Ryan Wang, Nhà kinh tế học Mỹ của HSBC, gần đây đã thay đổi nhận định về Fed, kỳ vọng thời điểm điều chỉnh tốc độ mua tài sản sẽ rơi vào khoảng tháng 3 và sẽ có bốn đợt điều chỉnh lãi suất điều hành tính đến cuối năm 2023, đợt đầu tiên rơi vào tháng 6.
Khi Fed “cất cánh”, chắc chắn sẽ để lại những “nhiễu động” nhất định. Trước đây, mỗi lần Mỹ thắt chặt chính sách tiền tệ, tình hình tài chính của các thị trường mới nổi đều bị ảnh hưởng khiến các nước phải đưa ra những đợt điều chỉnh tăng lãi suất cần thiết để duy trì bình ổn.
Và thậm chí ở những thị trường có tình hình tài chính bị tác động nhẹ, chủ yếu ở các nước đã phát triển, một động thái của Fed thường biểu thị tín hiệu khởi động một chu kỳ mới trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng phát triển theo hướng phụ thuộc lẫn nhau trong những năm qua.
Xem thêm: Xu hướng phát triển bất động sản thời hậu Covid
Và lần này cũng vậy, động thái của Fed chắc chắn sẽ kéo theo nhiều ảnh hưởng lên các quốc gia khác. Tuy nhiên, tác động đối với khu vực châu Á lại khá nhẹ nhàng vì những lý do hợp lý: áp lực lạm phát không còn nặng nề tại hầu hết các nước trong khu vực so với Mỹ và không có khả năng trở nên nặng nề trong tương lai gần.
Thêm nữa, trong chu kỳ lần này, quá trình phục hồi kinh tế ở Mỹ ngày càng bớt liên quan đến hoạt động nhập khẩu vì mở cửa lại nền kinh tế thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ hơn là hàng hóa, điều đó khiến động lực tăng trưởng truyền thống truyền từ Tây sang Đông bị yếu đi.
Ngoài ra, cán cân thanh toán quốc tế vững mạnh giúp các ngân hàng trung ương châu Á thoải mái bỏ xa Fed.
Động thái của cục dự trữ liên bang Mỹ FED ảnh hưởng như thế nào đối với châu Á?
Mặc dù vậy, một vài nơi vẫn cần sự điều chỉnh. Ở Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Malaysia và Phillipnes, chúng tôi kỳ vọng sẽ có điều chỉnh tăng lãi suất ở mức 25-50 điểm cơ sở xuyên suốt năm 2023 so với trước đây.
Ở Ấn Độ, Đài Loan, Thái Lan và Việt Nam, chúng tôi cũng điều chỉnh dự báo thời điểm điều chỉnh sớm lên một hai tuần, mặc dù không thay đổi mức độ thắt chặt cho tới cuối 2023.
Ở Indonesia, chúng tôi đã lược bớt một đợt điều chỉnh tăng lãi suất do lạm phát giảm đáng kể. Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn thêm 100 điểm cơ sở trong các kỳ điều chỉnh tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Trong khi đó, ở Trung Quốc đại lục và Nhật Bản, lãi suất điều hành trong năm 2023 nhiều khả năng không có thay đổi hay bị tác động bởi Fed, nhiều khả năng sẽ áp dụng các biện pháp nới lỏng mục tiêu, nhất là tại Trung Quốc.
Trước khi đi vào chi tiết các động thái của ngân hàng trung ương châu Á trước chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), chúng ta cần đánh giá tình hình lạm phát. Tại nhiều quốc gia châu Á, giá tiêu dùng chưa tăng nhanh như ở các nước khác trên thế giới. Nói như vậy không có nghĩa tình hình không có gì đáng lo ngại.
Ví dụ, giá nhiên liệu thế giới tăng cũng đã tạo ra những ồn ào nhất định trong mấy tháng vừa qua. Giá lương thực thế giới leo thang cũng làm dấy lên mối quan ngại, mặc dù trên thực tế, chỉ số CPI lương thực trong nước tại khu vực châu Á không chịu nhiều ảnh hưởng từ giá lương thực thế giới, nguyên nhân chính chủ yếu do gián đoạn trong nước.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần lưu tâm đến mức độ gia tăng của chỉ số lạm phát toàn phần. Biểu đồ 1 thể hiện mức tăng bình quân của khu vực châu Á. Mặc dù có gia tăng, chúng ta thấy chỉ số này hiếm khi cao trở lại như thời điểm cuối năm 2019 – trong rất nhiều năm, nếu không muốn nói là trong nhiều thập kỷ, hầu như không thấy chỉ số này lập đỉnh kỷ lục ở bất cứ đâu. Điều quan trọng là lạm phát cơ bản hầu như không nhúc nhích, chỉ tăng nhẹ dần đều, gần bằng mức thấp nhất kể từ đầu những năm 2000.
Tất nhiên, lạm phát trung bình của khu vực lại có chút khác biệt. Biểu đồ 2 thể hiện tỷ lệ lạm phát mới nhất của các thị trường so với mục tiêu của ngân hàng trung ương. Trong một số trường hợp nhất định, lạm phát gần đạt hoặc vượt mục tiêu chính thức (hoặc dự báo chính thức trong trường hợp các nước không đặt ra mục tiêu này). New Zealand là trường hợp ngoại lệ nơi ngân hàng trung ương đã có động thái tăng lãi suất và cũng là nơi chúng tôi dự báo sẽ còn tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới. Tại Ấn Độ, lạm phát CPI toàn phần đã giảm trong phạm vi mục tiêu, nhưng hiệu ứng cơ sở và tăng trưởng khá lành mạnh có thể đẩy lạm phát tăng lại trong vài tháng tới.
Ở Philippines, lạm phát toàn phần cũng tăng nhưng điều này phần nào phản ánh tác động của chi phí lương thực tăng cao cũng như tình trạng gián đoạn sản xuất và vận chuyển trong nước gần đây do thiên tai. Ở Hàn Quốc, lạm phát toàn phần cũng cao hơn mục tiêu của ngân hàng trung ương mặc dù giá hàng hóa bị đẩy lên do chính sách trợ giá viễn thông năm ngoái, tạo ra một hiệu ứng cơ sở không thuận lợi vốn sẽ không tồn lại lâu.
Nhìn chung, thật khó để đưa ra nhận định rằng châu Á đang phải đối mặt với áp lực giá nặng nề và tồi tệ giống các quốc gia khác trên thế giới, đặc biệt là Mỹ.
Nhìn lại quá khứ
Kiểm soát lạm phát tạm thời cũng phần nào giảm bớt áp lực phải chạy theo cục dự trữ liên bang Mỹ Fed cho các ngân hàng trung ương. Tuy nhiên, bất kỳ chuyên gia nào theo sát hoạt động ngân hàng trung ương ở châu Á trong thời gian dài đều hiểu rằng một khi ngân hàng trung ương Mỹ có động thái nhất định, các ngân hàng trung ương trong khu vực thường theo rất sát.
Vì vậy, chúng ta cần nhìn lại các động thái ứng phó trước đây. Ngay cả khi tại chu kỳ hiện tại, áp lực đi theo động thái của Fed không quá lớn, việc nhìn lại quá khứ ít nhất cũng giúp chúng ta nhìn thấy xu hướng phản ứng của từng ngân hàng trung ương để tham khảo.
Biểu đồ 3 thể hiện thời gian cần thiết trung bình để mỗi ngân hàng trung ương có động thái ứng phó với các đợt tăng hoặc giảm lãi suất trước đây của Fed. Tính bình quân, chính sách tăng lãi suất thường được đưa ra sớm hơn so với tình huống giảm lãi suất, phản ánh nhu cầu tự bảo vệ của các ngân hàng trung ương ở các thị trường mới nổi.
Xem thêm: Lạm phát tăng mạnh, nhà đầu tư dồn tiền vào bất động sản
Tuy nhiên, điều đó không phải lúc nào cũng hoàn toàn chính xác. Bình quân, dựa trên những động thái trước đây, sau khi Fed tăng lãi suất được 4,8 tháng, các thị trường mới nổi châu Á mới điều chỉnh lãi suất. Trong khi đó, biểu đồ 4 thể hiện mức độ điều chỉnh tăng giảm lãi suất để ứng phó: chỉ có ngân hàng trung ương Sri Lanka và Philippines có mức điều chỉnh gần bằng hoặc cao hơn ngưỡng thay đổi của Fed trong một chu kỳ.
Vì vậy, nhìn chung biên độ điều chỉnh lãi suất điều hành ở khu vực châu Á có xu hướng thấp hơn cục dự trữ liên bang Mỹ Fed.
